Căn cứ pháp lý:
Luật Hôn nhân và Gia đình 2014
Các trường hợp hạn chế quyền yêu cầu ly hôn được quy định tại Khoản 3 Điều 51 Luật Hôn nhân và Gia đình năm 2014, theo đó quy định này chỉ áp dụng đối với người chồng và không áp dụng đối với người vợ.
“3. Chồng không có quyền yêu cầu ly hôn trong trường hợp vợ đang có thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi.”
Điều này có nghĩa là, trong thời gian người vợ mang thai, sinh con hoặc đang nuôi con dưới 12 tháng tuổi, người chồng không được quyền đơn phương yêu cầu ly hôn. Điểm đáng chú ý là quy định này không chỉ giới hạn trong trường hợp người vợ mang thai, sinh con tự nhiên mà còn áp dụng trong trường hợp mang thai hộ vì mục đích nhân đạo. Cụ thể, người chồng bên gia đình nhờ mang thai hộ cũng bị hạn chế quyền yêu cầu ly hôn khi người mang thai hộ đang mang thai, sinh con hoặc nuôi con dưới 12 tháng tuổi.
Một số lưu ý quan trọng về hạn chế quyền yêu cầu ly hôn:
Quy định này chỉ áp dụng đối với người chồng, không áp dụng đối với người vợ;
Không phân biệt con đẻ hay con nuôi; không phân biệt con đẻ của chồng hay không phải con đẻ của chồng;
Không hạn chế số lần người vợ mang thai, sinh con.
Ý nghĩa của việc hạn chế quyền yêu cầu ly hôn:
Quy định này thể hiện sự bảo vệ đặc biệt của pháp luật đối với phụ nữ và trẻ em — những đối tượng yếu thế cần được tôn trọng, đề cao và bảo vệ. Khi mang thai, sinh con hoặc đang nuôi con nhỏ, người vợ thường phải chịu nhiều áp lực cả về thể chất lẫn tinh thần. Họ gần như không có thời gian để làm việc, kiếm thu nhập và rất cần sự hỗ trợ của người chồng về tài chính cũng như chăm sóc đời sống tinh thần.
Bên cạnh đó, trong thời gian mang thai và nuôi con nhỏ, người phụ nữ thường có tâm lý nhạy cảm, dễ xúc động, dễ bị tổn thương. Do đó, sự hiện diện và đồng hành của người chồng không chỉ giúp ổn định tinh thần cho người vợ mà còn tạo điều kiện cho trẻ nhỏ được phát triển đầy đủ cả về thể chất và tinh thần, nhận được sự quan tâm, chăm sóc đầy đủ từ cả bố và mẹ.
Như vậy, việc quy định hạn chế quyền yêu cầu ly hôn của người chồng trong những trường hợp này thể hiện rõ tinh thần nhân văn, đề cao giá trị gia đình và đảm bảo quyền lợi chính đáng của phụ nữ và trẻ em.